Nie od dziś wiadomo że moją pasją jest filmowanie. Ze szczególną lubością staram się od wielu lat dokumentować ważne chwile z życia Cracovii. Archiwa jakie udało mi się dzięki temu zgromadzić sięgają lat 90-tych, a prócz moich własnych materiałów staram się archiwizować też najważniejsze moim zdaniem materiały filmowe, które pojawiają się w telewizji.

Przez lata całe jedynie krakowska telewizja pokazywała czasem Cracovię przy okazjach bardziej lub mniej ze sportem związanych. I oprócz kilku ciekawych reportaży śp. Andrzeja Szeląga, niewiele interesujących dokumentów o Cracovii można było znaleźć.

Na stronach Terazpasy.pl wspominałem już kiedyś o kilku filmach dokumentalnych realizowanych przez zachodnie telewizje. Cracovia była w nich pokazywana jako jeden z dwóch najważniejszych klubów Polski w kontekście derbów piłkarskich. Derbów pokazywanych bardzo komercyjnie, czyli w kontekście agresji i walki na płaszczyźnie chuligańskiej. Wybitny w mojej opinii materiał, zrealizowany w roku 100-lecia Cracovii dla irlandzkiej telewizji, przeszedł natomiast niemal niezauważony przez szerokie grono kibiców. Tak czy inaczej coś w materii filmowej drgnęło.

Tymczasem... Kibice i kluby piłkarskie w naszym kraju doczekają się wkrótce serii dokumentalnej, realizowanej na zlecenie Discovery Historia! Planowana seria 18 odcinków po 45 minut każdy, ma szczegółowo opisać historię i osiągnięcia największych klubów sportowych w Polsce w sposób nie spotykany do tej pory w krajowych dokumentach!

Nie znany jest jeszcze termin telewizyjnej premiery, ale do rąk osób wspierających ten wspaniały projekt trafiły już przedpremierowe kopie, a że redakcja Terazpasy.pl miała zaszczyt współpracować przy tworzeniu odcinka o Cracovii, przeto mogę podzielić się swoimi wrażeniami po obejrzeniu tego dokumentu...

Nie poprzestanę jednak tylko na odcinku o historii Cracovii, bowiem jestem też szczęśliwym posiadaczem odcinka o Wiśle Kraków, a wkrótce mam nadzieję zobaczyć też pozostałe dwa zakończone do tej pory filmy dokumentalne o Szombierkach i Polonii Bytom.

Zacznę rzecz jasna od Cracovii. Stylizowana na stareńkie wydawnictwo okładka płyty DVD z flagą Cracovii i archiwalną fotografią piłkarza w tle, zwieńczona jest napisem: Historia Polskiej Piłki Nożnej. I tak faktycznie ogląda się ten materiał na początku. Cracovia to przecież nie tylko Klub, ale jednocześnie najstarszy istniejący do dziś prekursor ruchu football'owego w naszym kraju. I tak właśnie autorzy rozpoczynają opowieść o Cracovii.

W pierwszych kadrach Prezes KS Cracovia Józef Lasota mówi bardzo istotne zdanie, które nie tylko pięknie podsumowuje dotychczasową, wspaniałą historię Cracovii, ale wyznacza kierunek na przyszłość: "Cracovia nigdy w swojej ponad 100-letniej historii nie prowadziła działalności, która by przynosiła jakąś ujmę, jakiś wstyd..."

Trudno o lepszy początek, zwłaszcza że potem do głosu dochodzą między innymi Leszek Mazan, Czesław Rajtar, Jerzy Łudzik, wnuczka Jana Wiechecia - Pani Monika Kachel, czy młode pokolenie Pasiaków reprezentowane w tym dokumencie przez Artura Fortunę.

Dokument powala bogactwem archiwaliów filmowych i fotograficznych, niejednokrotnie zupełnie wyjątkowych, bo nigdy wcześniej nie publikowanych. Wspomnę tu tylko wspaniałe fotografie Józefa Kałuży, udostępnione przez jego córkę z prywatnych archiwów... Ogromne wyrazy uznania skieruję w tym miejscu dla Panów: Marcina Sticha i Łukasza Kraczki, którzy przygotowywali dokumentację do tego projektu. Ta dokumentacja robi wielkie wrażenie, i choć można tu czy tam przyczepiać się do niuansów, dokument prowadzi nas przez lata historii nie tylko Cracovii, ale i Polski. Prezentowana mapa Polski z początku wieku - pod zaborami - uzmysławia widzowi, w jakich warunkach rodziła się krakowska piłka.

Duży nacisk kładzie się na postać Józefa Kałuży, który prezentowany jest jako symbol Cracovii tamtych czasów, nie tylko świetny piłkarz ale i autorytet moralny, między innymi w sprawie słynnego już "paragrafu aryjskiego". Należne miejsce ma wybitny Prezes Cracovii - Edward Cetnarowski, choć wspomina się przy tej okazji o klęsce, jaką poniósł przy reformie ligi... Wspomina się też w filmie, że Cracovii kibicował Józef Piłsudski, którego imieniem nazwano później stadion Cracovii, a osobny wątek poświęca się też najznamienitszemu kibicowi Pasów Karolowi Wojtyle, o którym przepięknie opowiada Pan Maciej Madeja.

Na potrzeby tego dokumentu, zarejestrowano specjalnie kilka wywiadów, dzięki którym możemy posłuchać na przykład niezwykłej historii na temat przechowania w czasie hitlerowskiej okupacji sztandaru Pasów, z ust wnuczki szatnego Cracovii - Jana Wiechecia. Wspaniale o dziejach Cracovii opowiada Czesław Rajtar, ale możemy też posłuchać Pawła Zegarka.

Historia słynnych wojennych derbów, kiedy to mecz przerodził się w zamieszki przedstawiona została przez autorytet w dziedzinie historii piłki tego okresu, doktora Stanisława Chemicza. Zobaczymy też archiwalne materiały z najważniejszych w historii Derbów z 1948 roku, kiedy to o mistrzostwie Polski decydował dodatkowy mecz, rozstrzygnięty na korzyść Cracovii.

Wyraźnie podkreśla się też, że to co było przez lata codziennością na Cracovii, a o czym mowa w dokumencie, czyli patriotyzm, przywiązanie do barw narodowych i wartości moralne, po wojnie ściągnęły na Cracovię prześladowania i lata kryzysu, które trwały aż do upadku komunizmu.

A za komuny? Cóż... Prezes Żur usunięty przez komunistyczne władze, Cracovia odmawia przejścia do pionu gwardyjskiego, Ogniwo zamiast nazwy Cracovia... "Nigdy nie dopuszczę, by mieszczańskimi naleciałościami zarażono Nową Hutę" powtarzał wpływowy, prymitywny komunista z naganem. I tak przez lata Cracovia skazana na wegetację i represje.

Profesor Kozub-Ciembroniewicz mówi o tym okresie: "Cracovia nie była faworyzowana przez władzę, ale była faworyzowana przez serca ..." a ja tym zdaniem zamknę opis tej części filmu, nie chcąc psuć przyjemności z oglądania tego wspaniałego dokumentu tym, którzy nań w końcu trafią.

Potem Paweł Misior wprowadza nas w okres odrodzenia Klubu, kiedy to Cracovia stała się Klubem miejskim, "Basztowa 2001" budzi kibiców, co prowadzi do trwającego do tej pory okresu prosperity Pasów.

"Ciągłość historii Cracovii była dla mnie fascynująca i nie ukrywam że jednym z elementów decydujących o wejściu w Cracovię była chęć stania się częścią tej historii" - mówi Prezes MKS Cracovia SSA Janusz Filipiak.

Potem jeszcze tylko jeden z najważniejszych goli w historii Cracovii. W ostatnich sekundach meczu z Legią Marcin Cabaj broni karnego, a po chwili Marcin Bojarski strzela zwycięską bramkę! Był to pierwszy mecz po tak zwanej "Mszy Pojednania", podczas której wspólną modlitwą kibice Cracovii i Wisły wraz z kibicami piłkarskimi z całej Polski, oddali cześć zmarłemu Papieżowi Janowi Pawłowi II.

Materiał kończy ważne zdanie: "Cracovia istnieje dla kibiców, a oni dla Cracovii", fragment wystąpienia Gustawa Holoubka na Gali 100-lecia KS Cracovia i - że tak powiem - zekranizowana wersja chłopczyka piszącego na drewnianym płocie kredą: "Cracovia Pany!"

Opisany film dokumentalny w mojej opinii, jeśli tylko doczeka się publikacji czy ogólnodostępnego wydawnictwa DVD, powinien stanowić żelazną pozycję w każdym pasiackim domu, obok Monografii Cracovii Marka Pampucha i najbardziej osobistych pamiątek.

Film o Cracovii jako jeden z wielu odcinków, zapowiada moim zdaniem niezwykle ciekawą serię. Takie przekonanie rośnie zwłaszcza po obejrzeniu kolejnego odcinka dokumentującego dzieje naszej sąsiadki zza Błoń. Ale wrażeniami z oglądania tego dokumentu podzielę się w kolejnym tekście.

A jest o czym pisać i co oglądać! Zapewniam...

Craco